مقاله هشدار برای متخصصان منابع انسانی: ۱۱ رفتار کارکنان که باید مراقبشان باشید

استرس ناشی از کار یکی از مشکلات عمده‌ای است که افراد در سراسر جهان با آن مواجه هستند. در اقتصادهای بزرگ جهان، حدود ۶۰ درصد کارکنان از تجربه استرس در محیط کار خبر داده‌اند و در آمریکا این رقم به حدود ۸۰ درصد می‌رسد.
علاوه بر پیامدهای سلامتی استرس شغلی برای کارکنان، مانند افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی، این موضوع برای سازمان‌ها نیز چالش‌ساز است. بیشتر افراد در محیط کار تلاش می‌کنند تا تأثیر مثبتی بر دیگران بگذارند، اما در شرایط فشار و استرس شدید، برخی ویژگی‌های منفی شخصیت که در اصطلاح شرکت هوگان به آن «ویژگی‌های تاریک شخصیت» گفته می‌شود، آشکار می‌شوند.
ویژگی‌های روشن در مقابل ویژگی‌های تاریک شخصیت
ویژگی‌های روشن شخصیت همان رفتارهایی هستند که به‌طور روزمره مشاهده می‌کنید و احتمالاً در فرآیند انتخاب کارکنان شما را تحت تأثیر قرار داده‌اند؛ ویژگی‌هایی مانند ادب، اعتمادبه‌نفس یا توجه به جزئیات.
ویژگی‌های تاریک شخصیت زمانی ظاهر می‌شوند که فشار زیاد شود. این رفتارها زمانی بروز می‌کنند که افراد کنترل رفتار خود را از دست می‌دهند یا با ناامنی‌ها روبرو هستند. به عبارت دیگر، ویژگی‌های تاریک می‌توانند همان نقاط قوتی باشند که به‌طور بیش از حد استفاده شده‌اند. برای مثال، فردی که معمولاً مودب است، ممکن است در شرایط استرس به رفتار منفعل-تهاجمی گرایش پیدا کند، یا اعتمادبه‌نفس بیش از حد یک فرد به غرور تبدیل شود، و کسی که برای دقت استخدام شده، ممکن است به ریزمدیریت تمایل یابد. واضح است که چنین رفتارهایی می‌توانند برای سازمان شما مشکل‌ساز باشند.
پس چگونه می‌توان این ویژگی‌های تاریک را پیش از تبدیل شدن به مشکل شناسایی کرد؟
برای این منظور، آزمون‌های شخصیت‌شناسی تخصصی وجود دارند که به‌طور خاص طراحی شده‌اند تا ویژگی‌های مخرب یا پنهان شخصیت را شناسایی کنند. این ابزارها معمولاً ویژگی‌های تاریک شخصیت را در دسته‌بندی‌هایی بر اساس واکنش افراد به تعارض و فشار، مانند دوری کردن، مقابله کردن و نزدیک شدن، بررسی می‌کنند.
دوری کردن
افرادی که در گروه «دوری کردن» قرار می‌گیرند، هنگام استرس ممکن است دیگران را بترسانند یا از آنها فاصله بگیرند. پنج ویژگی رفتاری که این نوع رفتار را توصیف می‌کنند عبارت‌اند از: حساس، بدگمان، محتاط، درون‌گرا و آرام.
حساس (Excitable)
افرادی که حساس هستند، وقتی شرایط خوب باشد، با شور، انرژی و اشتیاق کار می‌کنند. اما هنگام مواجهه با استرس، به سختی آرام و متعادل می‌مانند. این کارکنان در برابر فشار دچار نوسانات عاطفی می‌شوند و ممکن است حتی در صورت ناامیدی، تصمیم به ترک کار بگیرند. آن‌ها به‌راحتی از پروژه‌ها یا دیگران دلخور می‌شوند و آرام کردنشان دشوار است. همچنین ممکن است بیش از حد به اشتباهات یا تصمیمات گذشته فکر کنند و گویی فاقد جهت‌گیری یا پایداری لازم هستند.
بدگمان (Skeptical)
کمی بدگمانی می‌تواند مفید باشد. در بهترین حالت، افراد بدگمان به انگیزه‌ها و نیت‌های دیگران فکر می‌کنند و فرضیات را به چالش می‌کشند. اما در بدترین حالت، ممکن است بیش از حد منتقد یا حتی مشکوک به همکاران خود باشند و نگران باشند که دیگران دروغ می‌گویند، خیانت می‌کنند یا دزدی می‌کنند. این بی‌اعتمادی به افراد و سازمان‌ها ممکن است باعث شود که آن‌ها بیش از حد نگران مشکلات احتمالی باشند و از اقدام به موقع خودداری کنند.
محتاط (Cautious)
اکثر مشاغل نیازمند توجه و احتیاط هستند، اما افرادی که در این ویژگی نمره بالایی دارند، اغلب بیش از حد به قوانین و دستورالعمل‌ها پایبندند. این افراد در مواجهه با استرس، از موقعیت‌ها یا افرادی که باعث ناراحتی‌شان می‌شوند، دوری می‌کنند و به دلیل ترس از انتقاد، از تصمیم‌گیری اجتناب می‌کنند. ممکن است در شرایطی که نیاز نیست، بارها از دیگران نظر بخواهند یا اجازه دهند دیگران تصمیم‌گیری کنند و آنها را تحت فشار قرار دهند.
آرام (Leisurely)
افراد آرام ممکن است حتی زمانی که درونشان عصبانی یا ناراحت هستند، لبخند بزنند. اما معمولاً احساسات واقعی‌شان تنها از زبان دیگران قابل فهم است. این افراد در مواجهه با استرس، اغلب رفتاری منفعلانه و تهاجمی از خود نشان می‌دهند یا نسبت به بازخورد مقاومت می‌کنند. ممکن است حرفی بزنند و کاری متفاوت انجام دهند و اگر دیگران در مسیر برنامه‌های خصوصی‌شان قرار بگیرند، ناراحت شوند.
مقابله کردن
افرادی که در برابر استرس به مقابله با دیگران روی می‌آورند، به‌جای مدیریت تردیدهای درونی، دیگران را با زیرکی و جذابیت تحت تاثیر قرار می‌دهند. این نوع رفتار با چهار ویژگی رفتاری توصیف می‌شود: جسور، مرزشکن و ریسک‌پذیر، جذاب و خلاق و نوآور.
جسور (Bold)
افراد جسور خود را آشکار می‌کنند. آن‌ها تحت فشار با درخواست رفتار ویژه، اعتمادبه‌نفس بیش از حد و نشان دادن برتری خود واکنش نشان می‌دهند. این افراد معمولاً حاضر به کنار آمدن با محدودیت‌های خود نیستند، مسئولیت اشتباهات را نمی‌پذیرند و ممکن است با تکبر تلاش کنند همکاران خود را تحت سلطه قرار دهند.
مرزشکن و ریسک‌پذیر (Mischievous)
افراد مرزشکن و ریسک‌پذیر با مشتریان و همکاران خود محترمانه و حمایتگر رفتار می‌کنند. آن‌ها از آزمودن مرزها و پذیرفتن ریسک‌ها نمی‌ترسند. اما معمولاً قوانین را خسته‌کننده و غیرضروری می‌دانند و گاهی بدون توجه به پیامدها، آن‌ها را زیر پا می‌گذارند. وقتی اشتباهی رخ می‌دهد، با جذابیت و مهارت سعی می‌کنند شرایط را کنترل کنند.
جذاب (Colorful)
افراد جذاب، مرکز توجه جمع هستند. آن‌ها می‌توانند با اشتیاق خود مشتریان و همکاران را سرگرم کنند، اما محیط کار جشن نیست و فشارهای آن ممکن است رفتارهای نامطلوبی از این افراد بروز دهد. این افراد ممکن است خودشیفته و آزاردهنده شوند، در مواقع استرس بدون ملاحظه صحبت کنند و انتظار داشته باشند دیگران از عملکردشان قدردانی کنند. همچنین ممکن است تمرکز خود و دیگران را به راحتی از دست بدهند و با طلب توجه بیش از حد، حواس دیگران را پرت کنند.
خلاق و نوآور (Imaginative)
افراد خلاق و نوآور روشن‌فکر، بسیار اصیل و مملو از ایده‌ها و دیدگاه‌های نو هستند. البته، تفکر خارج از چارچوب همیشه ضروری نیست و این افراد ممکن است به ایده‌هایی بپردازند که برای خودشان نوآورانه است، اما برای دیگران عجیب یا نامتعارف به نظر برسد. آن‌ها ممکن است ادعا کنند که دیدگاهی منحصربه‌فرد دارند که دیگران آن را نمی‌فهمند، سریع خسته شوند و بیش از حد به توانایی‌های خلاقانه خود اعتماد کنند، ابتکاراتی را آغاز کنند اما پیگیری نکنند، یا در بیان ایده‌هایشان دیگران را از دست بدهند.
نزدیک شدن
گروه سوم افراد هنگام مواجهه با استرس، به سمت دیگران می‌روند و با خوش‌خدمتی و ایجاد اتحاد با آنها مقابله می‌کنند. دو ویژگی رفتاری که این گروه را توصیف می‌کنند عبارت‌اند از: کوشا و وظیفه‌شناس.
کوشا (Diligent)
افراد خلاق و نوآور روشن‌فکر، بسیار اصیل و مملو از ایده‌ها و دیدگاه‌های نو هستند. البته، تفکر خارج از چارچوب همیشه ضروری نیست و این افراد ممکن است به ایده‌هایی بپردازند که برای خودشان نوآورانه است، اما برای دیگران عجیب یا نامتعارف به نظر برسد. آن‌ها ممکن است ادعا کنند که دیدگاهی منحصربه‌فرد دارند که دیگران آن را نمی‌فهمند، سریع خسته شوند و بیش از حد به توانایی‌های خلاقانه خود اعتماد کنند، ابتکاراتی را آغاز کنند اما پیگیری نکنند، یا در بیان ایده‌هایشان دیگران را از دست بدهند.
وظیفه‌شناس (Dutiful)
افراد وظیفه‌شناس در اطلاع‌رسانی به مدیران درباره مسائل و تحولات کسب‌وکار بسیار موفق هستند. آن‌ها سازگار بوده و به راحتی در سازمان رشد می‌کنند، اما تمایل زیادشان به راضی نگه داشتن مدیران ممکن است باعث شود زیردستان خود را قربانی کنند. در شرایط استرس، احتمالاً آنچه مدیران می‌خواهند بشنوند را می‌گویند، بدون توجه به نظر شخصی خود. این انعطاف‌پذیری باعث می‌شود دیگران نتوانند موضع واقعی آن‌ها را در مسائل درک کنند. آن‌ها ممکن است در تصمیم‌گیری یا عمل مستقل مشکل داشته باشند و تمایل داشته باشند از مواجهه با مسائل دشوار انسانی اجتناب کنند.
چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
بزرگ‌ترین قدم برای اکثر افراد در بهبود مدیریت استرس، درک رفتارهایشان هنگام خستگی یا فشار است. ابزارهای عینی مانند ارزیابی شخصیت و بازخورد ۳۶۰ درجه می‌توانند به کارکنان کمک کنند تا هنگام انحراف از مسیر، رفتار خود را شناسایی و آن را اصلاح کنند.